چرا بیت‌کوین ارزش داره؟

همه ما می‌دونیم که بیت‌کوین هیچ وجود فیزیکی نداره یعنی کسی نمی‌تونه اون رو لمس‌ کنه یا به صورت فیزیکی ذخیره کنیم اما می‌بینیم برای خرید اون مردم دست و پا می‌شکنن. دلیلش چیه؟

با ظهور بیت‌کوین بسیاری از مردم اون رو به عنوان جایگزینی برای پول کاغذی قلمداد کردن اما گروهی دیگه اون رو به فلزات کمیاب تشبیه کردند. کل بیت‌کوین‌هایی که می‌تونه در دنیا وجود داشته باشه 21 میلیون واحد هست درست مثل طلا و نقره که در سیاره زمین مقدار محدودی از اون وجود داره. این فلزات استفاده‌های خاصی دارند و با توجه به محدود بودن اون‌ها پس ارزشمند هستند.

قبل از این‌که ببینیم چرا بیت‌کوین و سایر ارز‌های دیجیتال ارزشمند هستند باید بررسی کنیم چه چیزی باعث ارزشمند شدن پول‌های کاغذی شده. یک واحد پولی شش ویژگی خاص داره که در مواد و فلزات دیگه نمی‌شه اون رو پیدا کرد. این ویژگی‌ها شامل تقسیم‌پذیری، کمیابی، مقبولیت، قابلیت حمل، دوام و مقاومت در برابر جعل هست. یک واحد پولی رو علاوه‌برمعاملاتی که با اون انجام می‌دیم می‌شه به عنوان ذخیره ارزش هم در نظر گرفت البته این مسئله در صورتی امکان‌پذیره که ارزشش با گذشت زمان کاهش پیدا نکنه. مثلا در گذشته از نقره و طلا به عنوان واحد پولی استفاده می‌شد که با گذشت زمان ارزشش کاهش پیدا نمی‌کرد.

برگردیم به حال، تا چند دهه گذشته پول‌های کاغذ از پشتوانه طلا برخوردار بودند اما بعد از نگرانی‌هایی که در مورد ذخایر طلا شدت گرفت این پشتوانه حذف شد. در حال حاضر همه پول‌های کاغذی دنیا با نام فیات شناخته می‌شن که توسط دولت‌ها چاپ می‌شن و هیچ پشتوانه‌ای ندارند. مردم از این پول‌های کاغذ به این دلیل استفاده می‌کنند که توسط سازمان‌ها و دولت پذیرفته می‌شن.

حالا سوال اینجاست چرا بیت‌کوین ارزشمنده؟

برای درک ارزش بیت‌کوین باید طلا و فیات رو بررسی کنیم. طلا به دلیل ذخایر محدودی که داره ارزشمنده. در مقابل سنگینه و قابلیت جابه‌جایی چندانی نداره. پول فیات هم نیازمند تولید و ذخیره فیزیکی هست و قابلیت جابه‌جایی مثل ارز‌های دیجیتال رو نداره.

به طور کلی 11 شاخص مهم برای ارزشمند بودن بیت‌کوین و سایر ارز‌های دیجیتال مثل اتریوم وجود داره که در مقایسه با فیات و طلا برتری دارند.

اولین شاخص، قابلیت تعویض هست. طلا، فیات و بیت‌کوین هر سه قابلیت تبدیل و تعویض بالایی دارند.

دومین شاخص، غیرمصرفی بودن یک ارز هست. در این شاخص هم طلا، فیات و بیت‌کوین هر سه غیرقابل مصرف هستند. مثلا نمی‌تونیم طلا‌ها رو مثل خوراکی مصرف کنیم.

سومین شاخص، قابلیت حمل آسانه. طلا به دلیل وزن زیاد قابلیت حمل چندانی نداره ولی فیات نسبت به طلا توانایی‌های بیشتری در حمل و نقل داره ولی ارز‌های دیجیتال قابلیت حمل بالایی داره.

چهارمین شاخص، ماندگاری هست. طلا هیچگاه از بین نمیره. اما اسکناس‌های کاغذی با گذر زمان فرسوده می‌شن. ارز‌های دیجیتال به خودی خود از بین نمی‌رن ولی اگر کاربران یک بلاکچین ارز دیجیتال اون رو رها کنند، با گذر زمان اون شبکه کارایی خودشو از دست می‌ده.

پنج‌مین شاخص، تقسیم پذیری هست. اسکناس دلار به سنت تقسیم می‌شه اما واحد کوچک‌تر از سنت نداریم و همچنین واحد دلار به خودی خود کوچک هست. طلا هم قابلیت تقسیم پذیری چندانی نداره. در مقابل ارز‌های دیجیتال بیشترین تقسیم پذیری رو دارند.

شش‌مین شاخص امنیت‌ هست. منظور از امنیت قابلیت جعل اون ارز مد نظره. اسکناس‌های کاغذی قابل جعل هستند اما طلا کار چندان آسانی نیست با این حال امکان پذیره. اما در مورد ارز‌های دیجیتال این مورد غیرممکنه. ما نمی‌تونیم یک واحد بیت‌کوین رو جعل کنیم.

هفت‌مین شاخص سهولت در قابل معامله بودن یک ارز هست. خرج کردن طلا برای خرید سه کیلو سیب‌زمینی مسلما کار چندان آسونی نیست اما فیات و ارز‌های دیجیتال امکان پذیره.

هشت‌مین شاخص میزان نایابی هست. آیا کل موجودی یک ارز فیات قابل پیش‌بینیه؟ با این که کل موجودی طلا رو می‌تونیم حدودی برآورد کنیم. اما در مورد ارز‌های دیجیتال دقیقا نسبت به ذخایر اون آگاهی داریم مثلا بیت‌کوین فقط 21 میلیون واحده.

نه‌مین شاخص دخالت دولت‌هاست. در ساخت اسکناس‌های کاغذی دولت‌ها چقدر نقش دارند؟ مسلما می‌دونید عامل تورم و کاهش ارزش اسکناس‌ها به خاطر تصمیمات دولت‌هاست اما در تولید طلا و ارز‌های دیجیتال دخالت دولت‌ها به حداقل می‌رسه.

ده‌مین شاخص غیرمتمرکز بودن یک ارز هست. طلا و فیات متمرکز هستند بدین معنا که قابلیت اعمال سیاست‌های مدیریت مالی در اون‌ها امکان‌پذیره. اما ارز‌های دیجیتال این‌طور نیست و همه اعضای شبکه و کسانی که یک ارز دیجیتال دارند به عنوان عضوی از شبکه فعالیت می‌کنند.

و آخرین شاخص هوشمندی یک ارز هست. آیا امکان نوشتن نرم‌افزار‌های مالی هوشمند برای طلا وجود داره؟ ممکنه برای اسکناس این مورد چندان جواب نده اما نوشتن قرارداد‌های هوشمند در ارز‌های دیجیتال تونسته غوغای زیادی به پا کنه.

نظر شما در مورد ارزش بیت‌کوین چیه؟