ریسک از جایی ناشی می‌شود که ندانید چه کاری انجام می‌دهید؛ پس برای کاهش ریسک، آگاهی خودتان را بالا ببرید. - وارن بافت
ریسک از جایی ناشی می‌شود که ندانید چه کاری انجام می‌دهید؛ پس برای کاهش ریسک، آگاهی خودتان را بالا ببرید. - وارن بافت
2024/06/20
11:30
49
صندوق بین‌المللی پول (IMF) در پژوهشی بر پتانسیل ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) برای ارتقای شمول مالی و بهبود پرداخت‌های فرامرزی در منطقه خاورمیانه تاکید کرد. با این حال، این نهاد نظارتی جهانی نسبت به ریسک‌های احتمالی CBDC بر ثبات مالی نیز هشدار داده است.
بر اساس این پژوهش، حدود دو سوم کشورهای خاورمیانه در حال بررسی یا تحقیق در خصوص راه‌اندازی CBDC هستند. در حالی که ۱۹ کشور همچنان در مرحله مقدماتی به سر می‌برند، برخی دیگر مانند بحرین، گرجستان، عربستان سعودی و امارات متحده عربی وارد فاز اثبات مفهوم شده‌اند. قزاقستان نیز پیشتازتر از سایرین به شمار می‌رود و تاکنون دو برنامه آزمایشی برای ارز دیجیتال ملی خود اجرا کرده است.
مزایای بالقوه CBDC
صندوق بین‌المللی پول با اشاره به تعداد بالای کشورهای صادرکننده نفت در خاورمیانه، بر اهمیت ایجاد یک سیستم روان و کارآمد برای پرداخت‌های فرامرزی تاکید می‌کند. در حال حاضر، پرداخت‌های بین‌المللی در این منطقه با موانعی نظیر عدم تطابق فرمت‌های داده و وجود قوانین عملیاتی و انطباق متفاوت مواجه است. ارزهای دیجیتال بانک مرکزی با قابلیت برطرف نمودن این چالش‌ها، می‌توانند به کاهش هزینه‌های تراکنش در مقایسه با سیستم مالی سنتی کمک شایانی نمایند.
علاوه بر تسهیل مبادلات فرامرزی، CBDCها قادرند شمول مالی را نیز در منطقه ارتقا دهند. صندوق بین‌المللی پول در این خصوص عنوان می‌کند: «CBDCها با تقویت رقابت در بازار پرداخت و امکان انجام تراکنش‌ها به صورت مستقیم‌تر و با واسطه‌گری کمتر، به پیشبرد شمول مالی کمک می‌کنند. این امر در نهایت منجر به کاهش هزینه خدمات مالی و دسترسی آسان‌تر افراد به آن‌ها می‌شود.»
از سوی دیگر، ماهیت غیرتجاری بانک‌های مرکزی و عدم نیاز آن‌ها به کسب سود، این امکان را فراهم می‌سازد تا CBDCها هزینه‌های تراکنش را در مقایسه با سیستم سنتی پایین‌تر نگه دارند. همچنین، افزایش رقابت ناشی از ورود CBDC به بازار، می‌تواند موجب ارتقای زیرساخت‌های فناورانه و کارآمدی خدمات پرداخت شود و در نتیجه، دسترسی به خدمات مالی را برای بخش‌های وسیع‌تری از جامعه تسهیل نماید.
موانع پیش روی CBDC
صندوق بین‌المللی پول ضمن اشاره به مزایای بالقوه CBDCها، نسبت به موانعی که می‌توانند مانع تحقق این مزایا شوند نیز هشدار می‌دهد. پایین بودن سطح سواد دیجیتال و مالی، فقدان شناسایی برای برخی افراد، بی‌اعتمادی به نهادهای مالی و پایین بودن سطح ثروت در میان آحاد جامعه از جمله چالش‌هایی هستند که می‌توانند بر موفقیت CBDCها در منطقه تاثیرگذار باشند.
علاوه بر این، نگرانی‌هایی در خصوص تاثیر احتمالی CBDCها بر ثبات مالی کشورها نیز وجود دارد. با توجه به اینکه حدود ۸۳ درصد از تامین مالی بانک‌ها در منطقه از طریق سپرده‌ها صورت می‌گیرد، ورود CBDCها به عنوان رقیبی مستقیم برای سپرده‌های بانکی می‌تواند بر سودآوری و تسهیلات اعطایی بانک‌ها تاثیر منفی گذاشته و در نتیجه، ثبات مالی را با مخاطره مواجه سازد.
