بانک مرکزی باید از هوش مصنوعی برای کاهش ریسک‌های اقتصادی و مالی استفاده کند

بانک تسویه‌های بین‌المللی (BIS) از بانک‌های مرکزی سراسر جهان خواسته است تا با توجه به تأثیر قابل توجه هوش مصنوعی (AI) بر اقتصاد و نظام مالی، خود را برای پذیرش این فناوری آماده کنند.

در بخشی از پیش‌چاپ فصل مربوطه در گزارش اقتصادی سالانه ۲۰۲۴، BIS تأکید کرد که گسترش استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند بر روند تورم تأثیر بگذارد. این نهاد بر ضرورت ادغام هوش مصنوعی در عملیات بانک‌های مرکزی برای ارتقای ثبات مالی و قیمتی تاکید کرده است.

سسیلیا اسکینگسلی، رئیس مرکز نوآوری BIS، اعلام کرد که این نهاد نظارتی در حال همکاری با شرکای خود از بانک‌های مرکزی، قابلیت‌های هوش مصنوعی را در حوزه‌های مختلفی مورد سنجش قرار می‌دهد. وی افزود:

«بانک‌های مرکزی از پیشگامان یادگیری ماشینی بوده‌اند و اکنون موقعیت مناسبی برای بهره‌مندی از توانایی هوش مصنوعی در سازماندهی حجم عظیمی از داده‌های بدون ساختار در اختیار دارند.»

پروژه «شفق قطبی» (Aurora) نمونه‌ای از این همکاری‌هاست که به کشف پولشویی از داده‌های تراکنش می‌پردازد. پروژه «کلاغ» (Raven) نیز بر استفاده از هوش مصنوعی برای تقویت تاب‌آوری سایبری تمرکز دارد.

انتشار کامل گزارش اقتصادی سالانه ۲۰۲۴ و گزارش سالانه ۲۰۲۳/۲۴ بانک تسویه‌های بین‌المللی برای ۳۰ ژوئن برنامه‌ریزی شده است.

بانکداری مرکزی و هوش مصنوعی

گزارش اقتصادی سالانه ۲۰۲۴ بانک تسویه‌های بین‌المللی به بررسی پیامدهای کاربردهای نوظهور هوش مصنوعی برای بانک‌های مرکزی می‌پردازد. این گزارش ضمن برجسته کردن مزایای بالقوه، به تشریح ریسک‌های احتمالی نیز می‌پردازد.

از جمله مزایای هوش مصنوعی می‌توان به بهبود فرآیند اعطای تسهیلات و پرداخت‌ها اشاره کرد. با این حال، ظهور حملات سایبری پیچیده یکی از ریسک‌های مرتبط با این فناوری است. گزارش مذکور بر اهمیت فزاینده داده به عنوان عنصری کلیدی در انقلاب هوش مصنوعی تأکید می‌کند و خواستار تقویت همکاری بین بانک‌های مرکزی شده است.

هیون سانگ شین، رئیس بخش تحقیقات و مشاور اقتصادی BIS، اظهار داشت:

«مدل‌های هوش مصنوعی تأثیر مستقیمی بر نحوه انجام وظایف بانک‌های مرکزی دارند. حجم عظیم داده می‌تواند اطلاعات سریع‌تر و غنی‌تری برای شناسایی الگوها و ریسک‌های نهفته در اقتصاد و نظام مالی در اختیار ما قرار دهد.»

بر اساس این گزارش، بانک‌های مرکزی می‌توانند با استفاده از داده‌های لحظه‌ای و هوش مصنوعی، فرآیند پیش‌بینی کوتاه‌مدت (nowcasting) را بهبود بخشند و با دقت بیشتری به پیش‌بینی تورم و سایر متغیرهای اقتصادی بپردازند. با این حال، گزارش مذکور بر لزوم اتخاذ تصمیمات نهایی توسط انسان‌ها تاکید می‌کند.

هوش مصنوعی همچنین می‌تواند به شناسایی نقاط ضعف نظام مالی کمک کند و به مقامات در مدیریت بهتر ریسک‌ها یاری رساند. با افزایش ارزش داده‌ها، این عنصر به سنگ بنای استفاده بانک‌های مرکزی از فناوری هوش مصنوعی تبدیل خواهد شد.

پیامدهای اقتصادی

این گزارش به بررسی پیامدهای گسترده‌تر هوش مصنوعی بر بازار کار، بهره‌وری و رشد اقتصادی نیز می‌پردازد. هوش مصنوعی می‌تواند توانایی شرکت‌ها را برای تنظیم سریع‌تر قیمت‌ها در پاسخ به تغییرات کلان‌اقتصادی افزایش دهد و بر روند تورم تأثیر بگذارد.

بانک تسویه‌های بین‌المللی خاطرنشان کرد که تأثیر هوش مصنوعی بر تقاضا و فشارهای تورمی به دو عامل کلیدی بستگی دارد: سرعت یافتن شغل جدید توسط نیروی کار جابه‌جا شده ناشی از نفوذ هوش مصنوعی و توانایی خانوارها و شرکت‌ها در پیش‌بینی صحیح منافع آتی ناشی از این فناوری.

در بخش مالی، انتظار می‌رود هوش مصنوعی باعث ارتقای کارایی و کاهش هزینه‌ها در حوزه‌‌‌هایی مانند پرداخت، اعطای اعتبار، بیمه و مدیریت دارایی شود. با این حال، BIS هشدار داد که هوش مصنوعی ریسک‌های جدیدی مانند انواع تازه‌‌‌ای از حملات سایبری را به همراه آورده و ممکن است ریسک‌های موجود مانند گله‌مندی، فرارهای بانکی و حراج‌های اجباری را تشدید کند.