ریسک از جایی ناشی میشود که ندانید چه کاری انجام میدهید؛ پس برای کاهش ریسک، آگاهی خودتان را بالا ببرید. - وارن بافت
تعهدات شرکتهای فناوری ایالات متحده برای دستیابی به آلایندگی کربن خالص «صفر» تحسینبرانگیز بود، اما ظهور مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی مانند (ChatGPT) معادلات را برهم زد.
همزمان با گسترش محصولات و خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی تولیدکننده (Generative AI)، ردپای کربنی غولهای فناوری به طور قابل توجهی در حال افزایش است. در این میان، تنها شرکت آمازون سالانه دیاکسید کربن بیشتری نسبت به کل استخراج بیتکوین در جهان تولید میکند.
بر اساس دادهها، از سال ۲۰۱۹ که اکثر شرکتهای بزرگ فناوری ایالات متحده شروع به افشای آلایندگی خود کردند، میزان انتشار دیاکسید کربن توسط این شرکتها از کل انتشار بیتکوین از سال ۲۰۱۴ فراتر رفته است.
ابهام در محاسبه ردپای کربنی بیتکوین
محاسبه دقیق میزان دیاکسید کربن تولید شده توسط عملیات استخراج بیتکوین در سراسر جهان به دلیل نبود دسترسی به دادههای جامع، تقریباً غیرممکن است. هیچ گروه تحقیقاتی تاکنون موفق به گردآوری اطلاعات مربوط به مصرف و هزینه شبکه برق در تمامی کشورهای درگیر در استخراج بیتکوین نشده است.
با این وجود، پژوهشگران با مقایسه برآوردهای هزینه با فعالیت واقعی استخراج، به تخمینهای قابل اتکایی دست یافتهاند.
مطالعهای معتبر که توسط دانشگاه ملل متحد انجام شده است، نشان میدهد که «شبکه جهانی استخراج بیتکوین بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱، ۱۷۳.۴۲ تراتاوات ساعت برق مصرف کرده است.»
محققان این مطالعه نتیجهگیری کردهاند که اگر بیتکوین یک کشور بود، مصرف انرژی آن از پاکستان، کشوری با ۲۲۰ میلیون نفر جمعیت، بیشتر میشد.
مطالعه دیگری تخمین زده است که استخراج بیتکوین «از حدود سال ۲۰۲۲ ممکن است سالانه ۶۵.۴ مگاتن دیاکسید کربن (MtCO2) تولید کند.» به گفته محققان، این امر ردپای کربنی شبکه بیتکوین را تقریباً در اندازه کل کشور یونان قرار میدهد.
منتقدان با استناد به این ارقام، استدلال کردهاند که ارزش بالقوه بیتکوین به اندازه کافی برای جبران خسارات احتمالی ناشی از انتشار کربن بر محیط زیست زمین، بالا نیست. اما اگر این اعداد را با شرکتها به جای کشورها مقایسه کنیم چه؟
ردپای کربنی غولهای فناوری بسیار فراتر از بیتکوین
تنها با در نظر گرفتن ردپای کربنی گزارششده آمازون، میتوان به راحتی از تأثیر سالانه تخمینی بیتکوین عبور کرد. این شرکت در سال ۲۰۲۱، انتشار ۷۱.۵۴ میلیون تن دیاکسید کربن را گزارش داده است. در مقایسه با ۶۵.۴ میلیون تن تخمین زده شده برای بیتکوین، آمازون به طور واضح عامل آلایندهتری است.
با افزودن گوگل (با انتشار ۱۴.۳ میلیون تن آلاینده کربنی در سال ۲۰۲۳) و مایکروسافت (با انتشار ۱۵.۳ میلیون تن در سال ۲۰۲۳)، مجموع انتشار این شرکتها از مرز ۱۰۰ میلیون تن در سال فراتر میرود. این محاسبه شامل رشد آمازون از ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ یا ۱۵.۶ میلیون تن تولید آلاینده توسط اپل نمیشود.
در حالی که مقایسه مستقیم بین آلایندگی کربنی گزارششده یک شرکت و انتشار دیاکسید کربن تخمینی بیتکوین کاملاً علمی نیست، اما مشهود است که ردپای غولهای فناوری به طور قابل توجهی بزرگتر از بیتکوین است.
فرض کنیم مراکز داده برای هوش مصنوعی، بیتکوین و رایانش ابری از نظر نیاز به انرژی و انتشار کربن تقریباً در یک سطح قرار دارند. در این صورت، دادهها نشان میدهند که شرکتهای فناوری بزرگ در ایالات متحده از سال ۲۰۱۹ آلایندگی کربنی بیشتری نسبت به کل عملیات استخراج بیتکوین در طول کل وجود این ارز دیجیتال منتشر کردهاند.